Tου Ηλία Χατζηγεωργίου, φωτογραφίες Tracer Club, συνεργάστηκε ο Νίκος Βιτσιλάκης
Για τους ταξιδευτές των δύο τροχών δεν υπάρχει προορισμός παρά μόνο διαδρομές. Μια από αυτές μας πήγε βόρεια, πολύ βόρεια και ανακαλύψαμε την ομορφιά σε όλο της το μεγαλείο..
Ξεκινήσαμε μια μικρή παρέα ένα πρωινό από την Αθήνα, με τρία Triumph Tiger, δύο 1200 και ένα 800. Στην Ξάνθη φτάσαμε απόγευμα, ένα γρήγορο μπανάκι στο ξενοδοχείο, μία ώρα ξεκούραση και βόλτα στη Παλιά Πόλη. Εδώ μας περίμενε ο Κώστας, Ξανθιώτης Βέρος με δικό του μπουγατσοπωλείο (λαχείο σκέτο), ο οποίος θα ήταν και ο ξεναγός μας για τις επόμενες δύο μέρες. Ξεκίνημα από πού αλλού παρά από ταβέρνα, στην Παλαιά Πόλη ήταν αυτή, από τις ωραιότερες που έχουμε επισκεφθεί, το φαγητό ήταν ιδανικό για γευσιγνωσία, Χουνκιάρ μπεγιεντί, Γιαουρτλού κεμπάπ, Σαράϊ ταούκ, Μπεϊτι τοπτσί, Τζιγεροσαρμάς και τελειωμός δεν υπάρχει, πάει η δίαιτα.
Ξεκινάει η περιήγηση
Επόμενη μέρα και το πρόγραμμα είχε βόλτα προς το Δασικό χωριό και το Νέστο. Η εποχή (τέλη Νοεμβρίου) είναι ιδανική για μοτοσυκλέτα, ένα πέρασμα μέσα από την Παλαιά Πόλη και ανηφορίζουμε για τον κεντρικό περιφερειακό δρόμο που θα μας οδηγήσει στο Δασικό χωριό. Γέφυρες και γεφυράκια στη διαδρομή μας δίπλα στο ποτάμι, ένα τρελό στροφιλίκι μέσα από το Δρυμό Χαϊντούς, 45χλμ. με καταπληκτική άσφαλτο. Στριφογύρισμα λοιπόν μέσα από υπέροχες εικόνες με ομίχλη και μυρωδιές, ανεβαίνεις συνέχεια, όλα εδώ μοιάζουν μαγικά, στα αριστερά μας υπάρχει μια ταμπέλα για τον Παραδοσιακό οικισμό Σαρακατσαναίων. Μια αρχαιοελληνική φυλή, που οι ρίζες της χάνονται στα βάθη των αιώνων. Νομάδες κτηνοτρόφοι, ζούσαν στα βουνά το καλοκαίρι και το χειμώνα στα χειμαδιά (βουνά-στράτα-χειμαδιά) διασκορπισμένοι σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα. Στάση για φωτογράφιση και πέταγμα με drone, να και το κονάκια, τα σπίτια των Σαρακατσαναίων που τα κατασκεύαζαν μόνοι τους.
Δρόμο παίρνω
Το Δασικό Χωριό Ερύμανθου βρίσκεται στον ορεινό όγκο πάνω από την Ξάνθη, στο Δάσος Δρυμού (Χαϊντούς) και σε υψόμετρο 1350 μέτρων. Αποτελείται από δώδεκα (12) ξύλινους κεραμοσκεπείς αυτοεξυπηρετούμενους οικίσκους των δύο (2) δωματίων, μικτού εμβαδού 65τ.μ, με δυνατότητα φιλοξενίας 4-5 ατόμων ο καθένας, καθώς και έναν μικρότερο των 2 ατόμων. Κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις από το Δασαρχείο Ξάνθης, κατά τα έτη 1991-92 και 2000-01, σε έκταση που παραχωρήθηκε από τη Νομαρχία, αποσκοπώντας να φέρει πιο κοντά το σύγχρονο άνθρωπο στο δασικό περιβάλλον αλλά και να δημιουργήσει ένα χώρο αναψυχής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Από το Δασικό χωριό επιστρέφουμε προς τα πίσω λίγα χιλιόμετρα, ώστε να πάμε προς το χωριό Λειβαδίτη, υπάρχει ένας καταρράκτης εκεί, αλλά δεν μας έπαιρνε ο χρόνος (30 λεπτά περπάτημα) και μέσα από ένα (πάλι) τρελό στροφιλίκι, με αυτή την υπέροχη άσφαλτο, φτάσαμε Σταυρούπολη. Εδώ η στάση είναι στην πλατεία, έχει υπέροχο καφέ και γλυκά. Δρόμο παίρνω δρόμο αφήνω και τα βουνά ανεβαίνω, μέσα από τα Κομνηνά θα περάσουμε για να πάμε στα Κάτω Λιβερά, ένα εγκαταλελειμμένο χωριό στην καρδιά των Στενών του Νέστου και σε ένα κατάφυτο τοπίο, αποτελώντας ίσως το μοναδικό σημείο ανθρώπινης παρουσίας και δραστηριότητας στο χώρο.
Στη φυσική ηρεμία και γαλήνη του τόπου ακούγεται μόνο το κουδούνισμα από τα μικρά κοπάδια αγελάδων που υπάρχουν στην περιοχή αλλά και ο θόρυβος του τραίνου, όταν περνάει, καθώς μπαινοβγαίνει μέσα στις 28 γαλαρίες των 18 χιλιομέτρων της διαδρομής από τους Τοξότες έως τη Σταυρούπολη, κατασκευασμένες όλες στις αρχές του αιώνα. Από εδώ ξεκινάει και ένα μονοπάτι που σε βγάζει στην πλαζ του Νέστου στη Γαλάνη, πρόκειται για μια διαδρομή 10,4 χιλιομέτρων και η διάρκειά της είναι 3,5 ώρες περίπου. Από εδώ πάλι στα Κάτω Λιβερά, συνέχεια του πλακόστρωτου, μπορείτε να περπατήσετε έως τον εγκαταλελειμμένο σταθμό Λιβερών στα 3,3χλμ. (περίπου μια ώρα). Επόμενη στάση μετά το Κρωμνικό είναι μια τοποθεσία με 100 μέτρα χώμα, όπου υπάρχουν δυο κιόσκια εκτελώντας χρέη παρατηρητηρίων, ένα στο Βορρά και ένα στο νότο, απ’ όπου βλέπεις βουνά και θάλασσες. Πρέπει να ανέβεις και να κατέβεις στο μπρούτζινο σκαρίφημα του ΠΑΚΕΘΡΑ, εδώ είναι χαραγμένες οι πληροφορίες όσων βλέπεις μπροστά σου και από κάτω κυλά ο Νέστος δημιουργώντας μαιάνδρους ώστε να ομορφαίνει το τοπίο σαν καρτ ποστάλ.
Μας τα χάλασε βέβαια η ομίχλη, αλλά και αυτή έχει τη χάρη της. Μην το χάσετε αν βρεθείτε προς τα εκεί γιατί ..θα χάσετε, στα 850 μέτρα υψόμετρο με το Αιγαίο μπροστά σας, τη Θάσο αλλά και τη Σαμοθράκη, στο βάθος διακρίνεται και ο Άθως. Εντυπωσιακά τα έργα Του, παντού υπάρχει ησυχία και ηρεμία, αετοί εποπτεύουν το ποτάμι και εσύ παρακαλάς να μην τελειώσει ποτέ. Και δεν τελειώνει, συνεχίζει στη παραλία του Νέστου στη Γαλάνη, εκεί είναι υπέροχα το καλοκαίρι γιατί έχει πολλές δραστηριότητες. Και στη συνέχεια η χρυσή ώρα της φωτογράφισης, στη λίμνη Βιστωνίδα στη Μονή του Αγίου Νικολάου. Εδώ πάνω, σε δυο μικρά νησάκια στη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος, με υπέροχη θέα προς το Θρακικό πέλαγος βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, μετόχι της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους. Μια ξύλινη γέφυρα ενώνει τα δύο μικρά νησάκια, το ένα με τον Άγιο Νικόλαο και το δεύτερο με το παρεκκλήσι της Παναγίας Παντάνασσας, ενώ μια δεύτερη τα συνδέει με τη στεριά. Στη γιορτή του Αγίου Νικολάου, στις 6 Δεκεμβρίου, συγκεντρώνεται πλήθος πιστών και προσκυνητών.
Ξάνθη, κυρά και αρχόντισσα της Θράκης
Είναι αμφιθεατρικά χτισμένη στους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης, η πόλη αποτελεί το στολίδι της Θράκης, του μοναδικού αυτού μέρους της Ελλάδας που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο και την Ευρώπη με την Ασία. Ο ποταμός Κόσυνθος χωρίζει την πόλη της Ξάνθης σε δύο μέρη: στο δυτικό που εμπερικλείει την Παλιά και τη Νέα Πόλη και στο ανατολικό, το λεγόμενο συνοικισμό «Σαμακώβ», που είναι πιο αραιοκατοικημένος και χαρακτηρίζεται από το όμορφο φυσικό του περιβάλλον. Και τα δύο κομμάτια διατηρούν ακόμα το παραδοσιακό άρωμά τους και γοητεύουν τον επισκέπτη με την αρχοντιά και τη μεγαλοπρέπειά τους. Τα στενά σοκάκια της Παλιάς Πόλης στολίζουν καλοδιατηρημένα αρχοντικά με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική, καθώς αποτελούν ένα εκπληκτικό μείγμα διαφόρων τεχνοτροπιών: του ελληνικού νεοκλασικισμού, της τοπικής αρχιτεκτονικής και της οθωμανικής τεχνοτροπίας. Αν προσθέσει κανείς τις υπέροχες εκκλησίες και τις γραφικές πλατείες, η Παλιά Πόλη σίγουρα αποτελεί ένα ζωντανό υπαίθριο μουσείο που εξακολουθεί να διατηρεί την παλιά του αίγλη αποπνέοντας ωστόσο την ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής. Σήμα κατατεθέν της Νέας Πόλης από την άλλη, είναι η πλατεία με το Ρολόι αλλά και οι καπναποθήκες, ιδιαίτερα στο περίφημο «Π» (οδός Καπνεργατών) που πήρε το όνομα του από το σχήμα που έχουν τα κτίρια του 1890. Η κατάληξη γνωστή, τοπική μπύρα και μετά εδέσματα, έτσι για να δοκιμάζουμε Θρακιώτικες γεύσεις. Επόμενη μέρα, μπουγάτσα για να στανιάρουμε, αφού το πρωινό στο ξενοδοχείο ήταν για κλάματα.
Το παζάρι
Μοναδική εμπειρία αποτελεί σίγουρα μια επίσκεψη και στο Παζάρι της πόλης, κάθε Σάββατο στην πλατεία Ζωαγοράς! Έτσι και εμείς δεν χάσαμε την ευκαιρία να αφιερώσουμε λίγο χρόνο να το δούμε. Μακρά η ιστορία του, χάνεται στα χρόνια της οθωμανικής περιόδου. Ξεδιπλώνεται δε μέσα από πολλές και λεπτομερείς διηγήσεις των παλαιοτέρων, καθώς και των ταξιδιωτών στη Θράκη, με τις πρώτες από αυτές να απαντώνται στον 15ο αιώνα. Μελετώντας τις μαρτυρίες, φαίνεται πως τα δομικά στοιχεία του παζαριού μέσα στους αιώνες παρέμειναν ίδια. Άλλαξαν κατά περιόδους τα είδη των εμπορευμάτων, καθώς υπήρξε περίοδος που λειτουργούσε ως ζωαγορά και άλλη ως αγορά των παραγωγών οπωροκηπευτικών. Άλλαξαν επίσης η μέρα και η τοποθεσία, καθώς μέχρι το 1920 το παζάρι γινόταν στη σημερινή κεντρική πλατεία κάθε Κυριακή.
To παζάρι της Ξάνθης είναι ένας από τους πιο σημαντικούς χώρους ανάπτυξης της υπαίθριας εμπορικής δραστηριότητας στη Βόρεια Ελλάδα. Προσελκύει όλο το χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, τουρίστες από τις βαλκανικές χώρες και κυρίως από τη γειτονική Βουλγαρία, ενώ ημερήσιες εκδρομές πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο από τους όμορους νομούς αλλά και γενικότερα από νομούς της Βόρειας Ελλάδας. Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, Ρομά, καθώς και παλινοστήσαντες από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αλλά ακόμα και αφρικανοί και κινέζοι συνυπάρχουν αρμονικά, δίνοντας στο παζάρι ένα ιδιαίτερο χρώμα, το οποίο δεν θα συναντήσει κανείς σε άλλες υπαίθριες αγορές. Στους πάγκους του θα βρούμε από οπωροκηπευτικά και κάθε λογής τρόφιμα μέχρι χαλιά, κουβέρτες, είδη ένδυσης και υπόδησης, είδη οικιακής χρήσης και παιχνίδια. Το πολύχρωμο ψηφιδωτό συμπληρώνει η διαχρονικά σταθερή παρουσία των κατοίκων της περιοχής, δικαιώνοντας και συντηρώντας το μύθο γύρω από τη μοναδική του ατμόσφαιρα. Η μεγάλη πλειοψηφία των Ξανθιωτών θα περάσει από το παζάρι έστω και για μία βόλτα, χωρίς την πρόθεση και καλά να αγοράσει κάτι, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να μην ενδώσει στον πειρασμό.
Το οδοιπορικό μας θα συνεχιστεί στα Πομακοχώρια λίαν συντόμως..
