Πρόσφατα είδαμε στον τοπικό τύπο να επανέρχεται το θέμα της ασφαλτόστρωσης τμήματος της δασικής οδού Ιερά Μονή Παναγίας Καλαμού – Κενταύρου, στην περιοχή γνωστή στους  Ξανθιώτες σαν «Θηλιά». Σύμφωνα με τη δημοσίευση το έργο αφορά 3,5 χιλιόμετρα (από την Μονή Καλαμού μέχρι τα λιβάδια) και έχει προϋπολογισμό 565.000 ευρώ. Τη χρηματοδότηση αναλαμβάνει η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και το Δασαρχείο Ξάνθης θα υλοποιήσει το έργο.

Η απόφαση της Περιφέρειας μας εξέπληξε γιατί μόλις ενάμιση χρόνο πριν, και μετά τις έντονες αντιδράσεις συλλόγων και φορέων της Ξάνθης, αποσύρθηκε η ίδια ακριβώς πρόταση από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ξάνθης με την επισήμανση ότι μια τέτοια επέμβαση θα ήταν καταστροφική για μια περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους.

Αρχικά να καταστήσουμε σαφές ότι η όποια ένσταση μας τίθεται επί της σκοπιμότητας τους έργου και όχι επί της νομιμότητας. Άλλωστε δεν είμαστε οι αρμόδιοι να κρίνουμε κάτι τέτοιο. Εύλογα μας δημιουργούνται κάποιοι προβληματισμοί τους οποίους και καταθέτουμε:

1. Στην απόφαση έγκρισης του έργου του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης (7207/26-06-2015)δύο θέματα τίθενται ως σκοποί του έργου:

Α) «Η βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών του πρώτου τμήματος της εν λόγω δασικής οδού, μήκους 4.382μ., με σκοπό την σύνδεση της πόλεως της Ξάνθης με τους ημιορεινούς οικισμούς, και την επίτευξη της άμεσης, γρήγορης και ασφαλούς μετακίνησης των κατοίκων που διαβιούν σε αυτούς.»

Στη δασική νομοθεσία (Ν.998/1997) ρητά αναφέρεται ότι «Δασικαί οδοί είναι αι κατασκευαζόμεναι εντός ή εις τας παρυφάς δασών ή δασικών εκτάσεων και εξυπηρετούσαι την προστασίαν και εκμετάλλευσιν τούτων, ή την πρόσβασιν προς υφισταμένας τεχνικάς εγκαταστάσεις ή αισθητικά τοπία, ή την εκτέλεσιν και συντήρησιν δασικών έργων ή τας μεταφοράς δασικών προϊόντων και μη συμπίπτουσαι μετά του εθνικού, επαρχιακού ή κοινοτικού οδικού δικτύου της Χώρας».

Το επαρχιακό οδικό δίκτυο βασίζεται σε συγκεκριμένους θεσμοθετημένους κανόνες/ προδιαγραφές οδικής ασφάλειας. Οι κανόνες αυτοί και οι προδιαγραφές αυτές απουσιάζουν από τις δασικές οδούς καθώς εξυπηρετούν άλλες λειτουργίες. Θεωρούμε λάθος να προκρίνεται η κίνηση πολιτών από δρόμους που δεν είναι ενταγμένοι στο εθνικό οδικό δίκτυο και δεν θα πρέπει να προβάλλεται ως σκοπός του έργου η σύνδεση οικισμών.Καταρρίπτεται δηλαδή για εμάς το επιχείρημα της ασφαλούς μετακίνησης. Ο δρόμος εφόσον ασφαλτοστρωθεί, θα παραμείνει δασικός και δεν θα πρέπει να συγχέεται με το επαρχιακό δίκτυο.

Όσον αφορά το επιχείρημα της άμεση και γρήγορης μετακίνησης παρατίθενται στον πίνακα τα στοιχεία σύνδεσης της Ι.Μ. Καλαμού με τον οικισμό του Κενταύρου:

Διαδρομή	Απόσταση χλμ	Χρόνος (λεπτά)	Τύπος δρόμου
Καλαμού- Κένταυρος μέσω δασικής οδού	16	25	Δασικός Κατηγορία Α
Καλαμού- Κένταυρος Από το επαρχιακό δίκτυο	23,5 (+7,5)	37 (+12)	Επαρχιακή οδός

Δεν θεωρούμε ότι αλλάζει με ουσιαστικό τρόπο η πρόσβαση στον οικισμό ώστε να δικαιολογείται η σκοπιμότητα του έργου ως προς αυτό το επιχείρημα.

Τη στιγμή που κατασκευάζεται ο κάθετος άξονα της Εγνατίας Οδού και τη στιγμή που το επαρχιακό δίκτυο του δήμου Μύκης χρήζει άμεσης συντήρησης,δεν βρίσκουμε το λόγω να δοθούν 565.000ευρώ σε ένα δρόμο αμφίβολης σκοπιμότητας. Επίσης το έργο που πρόκειται να προκηρυχθεί αφορά μόνο σε ένα μικρό κομμάτι της δασικής οδού προς τον οικισμό του Κενταύρου μήκους 3,5 χιλιομέτρων από την Ι.Μ. Καλαμού μέχρι τις Τουριστικές κατοικίες 916. Για ποιο λόγο αφαιρέθηκε το κομμάτι που αφορά στο Δήμο Μύκης, εφόσον το έργο χρηματοδοτείται από την Π.Ε. Ξάνθης ώστε έστω κατ’ όνομα να εκπληρώνει το φερόμενο σκοπό του ως σύνδεση της πόλης της Ξάνθης με τον οικισμό Κενταύρου; Με την ασφαλτόστρωση μόνο στο αρχικό τμήμα η πρόσβαση στον οικισμό παραμένει αδύνατη.

Β) «Επίσης η βελτίωση της βατότητας της οδού θα συντελέσει στην καλύτερη προστασία του δασοθηραματικού πλούτου της περιοχής, δεδομένης της άμεσης ατνιμετώπισης πιθανής δασικής πυρκαγιάς και τη διευκόλυνση εκτέλεσης περιπολιών…»

Το επιχείρημα αυτό πολύ ορθά τίθεται, αλλά δεν εξυπηρετείται καθόλου με το εν λόγω έργο. Η εκτέλεση περιπολιών από τις κρατικές υπηρεσίες είτε δασικές είτε πυροσβεστικές οφείλει να είναι δεδομένη στο σύνολο του δασικού δικτύου του νομού και εξασφαλίζεται με την τακτική συντήρηση και τα κατάλληλα τεχνικά έργα ώστε οι δασικοί δρόμοι να είναι προσβάσιμοι ανά πάσα στιγμή. Η απλή διάστρωση με αδρανή του υπό μελέτη δασικού δρόμου και η κατασκευή τεχνικών όπου χρειάζεται, ικανοποιεί πλήρως το παραπάνω επιχείρημα. Σημειωτέων ότι μέχρι τις Τουριστικές Κατοικίες 916 που προβλέπεται να γίνει η ασφαλτόστρωση (τμήμα Α) ο δασικός δρόμος παρουσιάζει πολύ καλή προσβασιμότητα ακόμη και με συμβατικά οχήματα, ενώ από το σημείο εκείνο και μετά υπάρχουν σημεία που ο προσπέλαση γίνεται μόνο με τετρακίνητα οχήματα. Πιστεύουμε ότι το διαθέσιμο κονδύλι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να βελτιωθεί η βατότητα (διάστρωση με αδρανή και τεχνικά έργα) σε περισσότερα χιλιόμετρα δασικών δρόμων του νομού και στα σημεία που παρουσιάζεται η μεγαλύτερη ανάγκη και όχι να διατεθεί εξ ολοκλήρου για την ασφαλτόστρωση 3,5 χιλιομέτρων βατού δασικού δρόμου.

2. Δεν αναφέρεται σε καμία απόφαση που να έχει πέσει υποπέσει στη αντίληψη μας, ποια υπηρεσία και με ποια κονδύλια θα αναλάβει τη συντήρηση του ασφαλτοστρωμένου τμήματος. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να προβλεφθεί η συντήρηση του δρόμου πριν την κατασκευή του. Χωρίς συντήρηση και με την φυσική φθορά θα παρασύρονται ξέσματα ασφάλτου (χαρακτηρισμένα ωςΑΕΕΚ) από τα νερά της βροχής προκαλώντας ρύπανση στην περιοχή και υποβάθμιση της ποιότητας του περιαστικού δάσους.
3. Δεδομένης της απουσίας απάντησης στην επιστολής των τριών τοπικών συλλόγων προς τον Περιφερειάρχη Α.Μ.-Θ. η οποία επισυνάπτεται, και με την οποία δηλώνεται ότι με το έργο καταστρέφεται μια σημαντική δραστηριότητα των κατοίκων της Ξάνθης.

Παρακαλούμε λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, να μας γνωστοποιήσετε τη σκοπιμότητα που εξυπηρετεί το έργο αυτό, προτού προκηρυχθεί και δημιουργηθούν τετελεσμένα γεγονότα με την εμπλοκή ιδιωτών εργολάβων.

Παναγιώτης Ντούμας πρόεδρος του                   Ε. Ο. Σ. Ξάνθης

Αφεντούλης  Τσακιρίδης πρόεδρος του                            Π. Σ. Ξάνθης ΠΗΓΑΣΟΣ

Ιωάννης Πυργελής πρόεδρος του               Α. Π. Σ. Δρομέων Ξάνθης XanthiRunners

Δημήτριος Τέτος πρόεδρος του         Π.Π.Σ.«Πρωτοπόροι» Λεύκης Ξάνθης