«Φουλ» των υποχρεώσεων από την πρώτη κιόλας ημέρα του χρόνου για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους: Δεν είναι μόνον η ενεργοποίηση του νέου τρόπου φορολόγησης με το «τεκμήριο ελάχιστης αμοιβής», ούτε το ότι θα υποχρεωθούν να πληρώσουν «φουσκωμένες» ασφαλιστικές εισφορές. Θα πρέπει να συμμορφωθούν και με μια σειρά από απαιτήσεις της νομοθεσίας που ξεκινούν από την διασύνδεση των ταμειακών με POS και φτάνουν ως και την ενσωμάτωση QR Code στα τιμολόγιά τους.
Και φυσικά από την 1η Γενάρη ακόμη 35 επαγγελματικοί κλάδοι είναι υποχρεωμένοι να προμηθευτούν POS και να αποδέχονται τόσο πληρωμές με κάρτες (χρεωστικές και πιστωτικές), όσο και υπηρεσίες άμεσης πληρωμής με μεταφορά χρηματικών ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών, όπως η υπηρεσία I.R.I.S. online payments.
Τι πρέπει να ξέρουν όσοι υποχρεώνονται να προμηθευτούν POS
Εδώ όσον αφορά στην επέκταση και σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους της υποχρέωσης προμήθειας και χρήσης POS, πρέπει να επισημανθούν δύο παράμετροι:
- Ο καθορισμός των υπόχρεων γίνεται βάσει του τετραψήφιου Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ), όπως προκύπτει από την Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων, και δεν σχετίζεται με τη δηλούμενη στις φορολογικές αρχές κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης. Επομένως, κάθε δικαιούχος πληρωμής που διαθέτει ΚΑΔ, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στη λίστα και τον έχει δηλώσει είτε ως κύρια είτε ως δευτερεύουσα δραστηριότητα, κρίνεται υπόχρεος και οφείλει να προβεί στην απόκτηση POS
- Η υποχρέωση απόκτησης τερματικού POS δεν αφορά δικαιούχους πληρωμής (ελεύθερους επαγγελματίες, ατομικές επιχειρήσεις και εταιρίες) που πωλούν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες αποκλειστικά σε άλλες επιχειρήσεις (νομικά ή φυσικά πρόσωπα) που δρουν στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας (Β2Β συναλλαγές), ακόμη και αν οι εν λόγω δικαιούχοι πληρωμής διαθέτουν ΚΑΔ που περιλαμβάνεται στη λίστα.
Σε κάθε περίπτωση η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που συνυπέγραψαν ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας και ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης, είναι άμεσης εφαρμογής.
Μεταξύ των κλάδων που υποχρεούνται σε χρήση POS περιλαμβάνονται:
- οι οδηγοί ταξί,
- οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι,
- οι χρηματιστηριακοί σύμβουλοι,
- οι κτηματομεσίτες αλλά και επιχειρήσεις όπως
οι λαϊκές αγορές, - τα περίπτερα,
- θέατρα, κινηματογράφοι,
- γραφεία ευρέσεως εργασίας,
- η ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, η απόφαση ορίζει ότι για το χρονικό διάστημα από 01.02.2024 έως και 01.03.2024 αναστέλλεται κατ’ εξαίρεσιν η επιβολή προστίμου στους νέους υπόχρεους, εφόσον αποδεδειγμένα έχουν προμηθευτεί τερματικά αποδοχής καρτών έως και 31.01.2024 και τελούν εν αναμονή για την εγκατάστασή του στην επιχείρησή τους.
Τι περιλαμβάνει η… λίστα υποχρεώσεων των ελεύθερων επαγγελματιών
Πέραν της πρόσφατης εγκυκλίου και της επέκτασης της υποχρεωτικότητας προμήθειας και χρήσης POS, το «μπλοκάκι» των ελεύθερων επαγγελματικών είναι «πυκνό» σε υποχρεώσεις για τους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς.
Συγκεκριμένα, πρέπει να γίνουν τα εξής:
- Διασύνδεση POS με ταμειακές μηχανές: Με βάση τον σχεδιασμό που υπάρχει αυτή τη στιγμή από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η εφαρμογή του θα ξεκινήσει την 1η Μαρτίου του 2024. Ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έχει δηλώσει, ότι το χρονοδιάγραμμα θα τηρηθεί με θρησκευτική ευλάβεια και δεν θα χρειαστεί και νέα παράταση.
- «Κλειδωμένες» και προσυμπληρωμένες δηλώσεις ΦΠΑ: Μία ακόμη δομική αλλαγή, αφορά στις «κλειδωμένες» από την ΑΑΔΕ, δηλώσεις ΦΠΑ, τις οποίες και θα υποβάλλουν επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες από 1η Ιανουαρίου 2024. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, αλλά και αυτά που έχουν δηλώσει οι αξιωματούχοι της ΑΑΔΕ, τα έσοδα που θα υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν θα μπορεί να είναι λιγότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA. Αντίστοιχα, τα έξοδα που υποβάλλονται στη δήλωση ΦΠΑ δεν μπορεί να είναι περισσότερα από αυτά που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Έτσι, λοιπόν, οι δηλώσεις ΦΠΑ θα είναι αυτόματα προσυμπληρωμένες από την ΑΑΔΕ με βάση τα στοιχεία που θα έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα myDATA και κατά συνέπεια οι φορολογούμενοι δεν θα έχουν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν για να τροποποιούν τα δεδομένα, καθώς τα προσυμπληρωμένα στοιχεία των δηλώσεων θα είναι κλειδωμένα. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην απόφαση που φέρει την υπογραφή του διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή, από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα διαβιβάζονται υποχρεωτικά στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA όλα τα δεδομένα των λογιστικών βιβλίων, των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, των φορολογικών μνημών και των αρχείων που δημιουργούν οι φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί.
- Υποχρεωτική αναγραφή QR code στα τιμολόγια: Από 1/1/2024 όλα τα τιμολόγια που εκδίδονται από πρόγραμμα, θα πρέπει να έχουν σήμανση QR Code. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να διαβιβάζονται αυτόματα και όχι αργότερα μέσα στην ημέρα, διαφορετικά το QR Code δεν θα έχει τα απαραίτητα στοιχεία
- Υποχρεωτικό υιοθέτηση συστήματος IRIS: Μία ακόμη αλλαγή είναι ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι οποίοι τηρούν επαγγελματικό λογαριασμό, θα δέχονται υποχρεωτικά πληρωμές μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών (IRIS). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη υποχρέωση έρχεται πιο μπροστά κατά 11 μήνες, αφού ο αρχικός σχεδιασμός την τοποθετούσε την 1η Δεκεμβρίου του 2024. Όπως αναφέρει πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, «οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι υποχρεούνται να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με σύστημα άμεσων πληρωμών, όπως επίσης να δέχονται άμεση πληρωμή από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο τους το ζητήσει. Επίσης, τα φυσικά πρόσωπα που συναλλάσσονται με άλλο φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες (ελεύθερο επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενο) δικαιούνται να ζητήσουν να γίνει η πληρωμή μέσω συστήματος άμεσων πληρωμών». Οι πληρωμές μέσω του συστήματος IRIS γίνονται άμεσα από τον κινητό των καταναλωτών χωρίς καμία προμήθεια για συναλλαγές έως 500 ευρώ. Οι καταναλωτές, εφόσον έχουν ενεργοποιήσει την υπηρεσία IRIS στο mobile banking θα μπορούν να κάνουν τις πληρωμές τους μέσα σε δευτερόλεπτα πληκτρολογώντας τον ΑΦΜ ή το κινητό τηλέφωνο του επαγγελματία, στοιχεία τα οποία μπορούν για λόγους διευκόλυνσης να παρέχονται υπό μορφή QR Code προς σάρωση. Η αναγραφή του QR Code για πληρωμές IRIS θα αποτυπώνεται στο σώμα της απόδειξης που εκδίδεται ώστε η έκδοσή της να προηγείται της πληρωμής. Οι νέες διατάξεις ορίζουν οι δικαιούχοι πληρωμής, οι οποίοι αποδέχονται κάρτες πληρωμών, και οι δικαιούχοι πληρωμής που αποδέχονται υποχρεωτικά πληρωμές μέσω υπηρεσίας άμεσης πληρωμής, ενημερώνουν τους καταναλωτές σχετικά με την αποδοχή καρτών και μέσων πληρωμής του συστήματος καρτών πληρωμής, με σαφή τρόπο που δεν επιδέχεται παρερμηνείας. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς στην είσοδο του καταστήματος και στο ταμείο, καθώς και στον διαδικτυακό τόπο μέσω του οποίου δέχονται πληρωμές.
Ανατροπές και στο σύστημα φορολόγησης
Και φυσικά πέρα από τα προαναφερόμενα, υπάρχουν και οι ανατροπές στο σύστημα φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματικών και αυτοαπασχολούμενων, το οποίο λαμβάνει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο. Δηλαδή τα ποσά που υποχρεωτικά θα δηλώνουν πλέον ως έσοδα δεν μπορεί να υπολείπονται των 10.920 ευρώ ανά έτος.
Πάντως, τα εισοδήματα από συντάξεις, όπως και από μισθωτή εργασία, αλλά και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται τις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).
Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται οριζόντια και για όλους τους επαγγελματίες κατά 50% από το 2024, ασχέτως του αν δηλώνονται εισοδήματα υψηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα. Κατά το ίδιο ποσοστό μειώνεται το τέλος και για κάθε υποκατάστημα των φυσικών προσώπων (στα 300 ευρώ από 600 ευρώ που ισχύει σήμερα).
