Ολοκληρώθηκε η συνάντηση και οι κοινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Λευκό Παλάτι στην Άγκυρα. Το κλίμα μεταξύ των δύο ηγετών ήταν θερμό αλλά υπήρξαν και τα «αγκάθια» στα οποία διαφώνησαν, όπως η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί και την Χαμάς.
Σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη ιστορία με τις συμφωνίες μας, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Εξέφρασε, δε, την επιθυμία «να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές», κάνοντας λόγο για θετικό δρόμο που έχουν διαβεί οι χώρες τον τελευταίο χρόνο.
«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», είπε αρχικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση Επιχειρηματικού Συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.
«Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», συμπλήρωσε.
«Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ», υπογράμμισε.
Για τις μειονότητες
Οι μειονότητες της χώρας μας, που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, αποτελούν μία γέφυρα φιλίας μεταξύ των λαών μας, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι από την μία πλευρά, η ελληνική μειονότητα, έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά, εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και την στήριξη της τουρκικής πολιτείας, ώστε να ανακουφιστεί για να συνεχίσει να το πράττει.
Στη Θράκη, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την ευρωπαϊκή και ελληνική έννομη τάξη να τους εγγυάται καθεστώς ίσων ευκαιριών, είπε, και υπογράμμισε ότι σε αυτόν τον στόχο είμαι προσωπικά προσηλωμένος.
Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στις συνθήκες της Λωζάνης, υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε ότι το έμπρακτο ενδιαφέρον μας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών της ισονομίας και της ισοπολιτείας. Υπογράμμισε, δε, την λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας. Θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή, είπε και διατύπωσε την ευχή αν την ίδια άνθηση γνωρίζει και ο διαρκώς συρρικνούμενος πληθυσμός του ελληνισμού στην Τουρκία.
Για την Μονή της Χώρας
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην Μονή της Χώρας, εκφράζοντας την δυσαρέσκεια της Αθήνας για την μετατροπή της σε τέμενος. «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους».
Αναλυτικά, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης εντάσσεται και ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της Ουνέσκο. Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον πρόεδρο Ερντογάν τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος».
Συνεχίζοντας, το πρωθυπουργός τόνισε πως άκουσα αυτό που είπε ο κύριος πρόεδρος και «πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου, έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο απ’ όλους και να μπορεί όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης».
Για Ουκρανία και Μέση Ανατολή
Ο πρωθυπουργός τόνισε στη συνέχεια ότι συζήτησε με τον Τούρκο πρόεδρο τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, κάνοντας λόγο για γεγονότα «εξαιρετικά ανησυχητικά», που «φέρνουν μόνο οδύνη και πόνο και τα οποία πρέπει να σταματήσουν με έναν τρόπο μόνο με την καταδίκη της δεσποτικής επιθετικότητας αλλά και της ωμής τρομοκρατίας, με την υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου, της κυριαρχίας των κρατών, το απαραβίαστο των συνόρων, σε μία πορεία με διαρκή πυξίδα τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής».
Όπως υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης, η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μια αιματηρή και προκλητική εισβολή τρομοκρατών στο έδαφος της. «Μια επίθεση με θύματα αθώους οι οποίοι δολοφονήθηκαν, απήχθησαν, βασανίστηκαν και μάλιστα μια τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό. Μέχρι εδώ δεν συμφωνούμε. Όμως συμφωνούμε σε άλλα. Συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε μια ανακωχή διαρκείας. Συμφωνούμε ότι πρέπει να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να αποκτήσουν πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια», τόνισε.
Είπε δε στη συνέχεια πως «συμφωνούμε ότι αυτή τη στιγμή θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί μια χερσαία επίθεση στη Ράφα. Όπως επίσης συμφωνούμε και στο γεγονός ότι μόνη βιώσιμη προοπτική είναι η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών. Θέση την οποία υποστηρίζουμε απόλυτα και ενεργά ως μέλη της διεθνούς κοινότητας και ως χώρες της περιοχής».
Για το Κυπριακό
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν και για το Κυπριακό, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υπογραμμίζει ότι πρόκειται για ένα ζήτημα, το οποίο παραμένει ύψιστης σημασίας για εμάς και στο οποίο «προφανώς και διαφωνούμε».
«Όμως το αντίδοτο σε οποιοδήποτε αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από τον διάλογο. Γι’ αυτό και χαίρομαι για τον ορισμό της κυρίας Ολγκίν ως προσωπικής εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και θεωρώ ότι πρέπει να της δοθεί χρόνος για την αναζήτηση μιας λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού ξεκινώντας με την εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ των δύο μερών και αναφερόμενος μάλιστα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εγώ θα επαναλάβω από το βήμα αυτό ότι η Ελλάδα υποστήριξε και υποστηρίζει παρά τις μεγάλες δυσκολίες, την ενταξιακή διαδρομή της Τουρκίας, με την προϋπόθεση βέβαια της ενσωμάτωσης της στο ευρωπαϊκό κεκτημένο», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Όπως είπε στη συνέχεια, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου δίνουν μια θετική προοπτική στην επανεκκίνηση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι αυτά θα ερμηνευτούν σωστά και ότι μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν σωστά «και από τη δική σας την πλευρά».
Απευθυνόμενος στον Τούρκο πρόεδρο, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε: «Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε, αγαπητέ Ταγίπ, και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας. Απόδειξη ότι πέραν των όσων είπαμε για την οικονομία, για το μεταναστευτικό, για τις διευκολύνσεις στη χορήγηση θεωρήσεων, οι υπουργοί μας υπέγραψαν μνημόνια συνεργασίας στους τομείς της υγείας και ειδικά στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας, όπου αναγνωρίζουμε και οι δύο ότι οι χώρες μας αντιμετωπίζουν παρεμφερείς προκλήσεις από την κλιματική κρίση. Κάνοντας δύο ακόμα βήματα που αφορούν τις καθημερινές ανάγκες των λαών μας στο παρόν. Γιατί το σήμερα δεν πρέπει να μένει αιχμάλωτο του χθες και δεν πρέπει ούτε να ναρκοθετεί και το αύριο».
Καταλήγοντας, ο πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον Τούρκο πρόεδρο για την εξαιρετική φιλοξενία και εξέφρασε την προσδοκία του να συναντηθούν εκ νέου, πιθανόν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, σίγουρα στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Υπενθύμισε, δε, ότι έχει ήδη συμφωνηθεί πως η επόμενη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας θα λάβει χώρα στην Άγκυρα εντός του έτους.
Ερντογάν: Αναφέρθηκε σε τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα και ζήτησε «δίκαιη λύση» στο Κυπριακό
Με θερμά λόγια αναφέρθηκε στον Έλληνα πρωθυπουργό ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά το τέλος της συνάντησης κορυφής στο Λευκό Παλάτι στην Άγκυρα.
Κατά τις δηλώσεις του στον Τύπο ο Τούρκος πρόεδρος δεν απέφυγε να αναφερθεί στην μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και την μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί. «Προσμένουμε η θετική ατμόσφαιρα στην σχέση μας να συμβάλει στην εκπλήρωση των αιτημάτων της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα», υπογράμμισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που τάχθηκε υπέρ μίας «δίκαιης λύσης» για το Κυπριακό.
«Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας τόσο μεγάλο ώστε να μην μπορεί να λυθεί. Πρόκειται για μία διαδικασία που θα πρέπει να προχωρήσει επιμελώς για να έχει αποτελέσματα. Παρά τις διαφορές απόψεων κρατάμε ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας και εστιάζουμε στην θετική ατζέντα», σημείωσε για τον ελληνοτουρκικό διάλογο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Η Τουρκία είναι μία χώρα που είναι υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς», ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος και εξήγησε ότι η Μονή της Χώρας μετατράπηκε σε τζαμί με απόφαση που ελήφθη το 2020 αλλά είναι ανοιχτή και επισκέψιμη από όλους.
«Ευχαριστώ τον πρωθυπουργό για την ειλικρίνεια του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων μας. Πιστεύουμε ότι το πνεύμα συνεργασίας Τουρκίας – Ελλάδας θα είναι καλό για τις δύο χώρες και την περιοχή μας», είπε ο Τούρκος πρόεδρος, που χαρακτήρισε «άκρως εποικοδομητική» την συνομιλία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την ελληνική αντιπροσωπεία.
Ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης εξετάστηκαν αναλυτικά τα θέματα της διμερούς ατζέντας. Συγκεκριμένα η ενίσχυση του εμπορίου ανάμεσα στις δύο χώρες και γι’ αυτό ανακοίνωσε την συμφωνία για την δημιουργία κοινού επιχειρηματικού συμβουλίου μεταξύ των δύο χωρών που «θα έχει μεγάλη συμβολή στις προσπάθειες μας».
Στη συνέχεια ανακοίνωσε τις συμφωνίες για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών αλλά και συνεργασίας στον τομέα της Υγείας. «Στις συνομιλίες μας και συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είμαστε προσηλωμένοι στην βούληση να επιλύσουμε τα προβλήματα μας στο πλαίσιο διαλόγου», τόνισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Επιπλέον ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης, σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, ήταν και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην περιοχή, όπως του ΡΚΚ. Τέλος συζητήθηκαν και περιφερειακά ζητήματα της περιοχής όπως ο πόλεμος στην Γάζα.
«Στις συνομιλίες ανταλλάξαμε απόψεις για περιφερειακές εξελίξεις και την γενοκτονία στην Γάζα. Η ισραηλινή διοίκηση δεν διστάζει να προκαλεί ακόμα και τους υποστηρικτές της. Εξακολουθεί να στοχοποιεί την Ράφα που είναι το τελευταίο καταφύγιο των αμάχων», είπε ο Τούρκος πρόεδρος και κάλεσε την διεθνή κοινότητα «να μιλήσει με πιο δυνατή φωνή απέναντι στην σφαγή αμάχων».
Όπως εξήγησε η Τουρκία είναι ικανοποιημένη αφού η Ελλάδα ήταν ανάμεσα στις χώρες που υποστήριξαν το ψήφισμα στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ προκειμένου να δοθούν επιπλέον δικαιώματα και προνόμια στην Παλαιστίνη.
«Θέλω να ευχαριστήσω πάλι τον αξιότιμο κ. πρωθυπουργό και την αξιότιμη αντιπροσωπεία του. Εύχομαι οι συμφωνίες και οι συνομιλίες μας να έχουν καλά αποτελέσματα για τις χώρες μας. Περιμένω ξανά τον κ. Μητσοτάκη στην Άγκυρα για το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο συνεργασίας μας», κατέληξε ο Τούρκος πρόεδρος.
Η διαφωνία για την Χαμάς – «Δεν την θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση», είπε ο Τούρκος πρόεδρος
Μία διαφωνία μπροστά στις κάμερες για την οργάνωση Χαμάς είχαν ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος, που συνομίλησαν για τον πόλεμο στην Γάζα.
«Στις συνομιλίες ανταλλάξαμε απόψεις για περιφερειακές εξελίξεις και την γενοκτονία στην Γάζα. Η ισραηλινή διοίκηση δεν διστάζει να προκαλεί ακόμα και τους υποστηρικτές της. Εξακολουθεί να στοχοποιεί την Ράφα που είναι το τελευταίο καταφύγιο των αμάχων», είπε ο Τούρκος πρόεδρος. Όπως εξήγησε η Τουρκία είναι ικανοποιημένη αφού η Ελλάδα ήταν ανάμεσα στις χώρες που υποστήριξαν το ψήφισμα στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ προκειμένου να δοθούν επιπλέον δικαιώματα και προνόμια στην Παλαιστίνη.
Όταν πήρε τον λόγο ο Κυριάκος Μητσοτάκης τάχθηκε υπέρ του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. «Το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μία προκλητική και αιματηρή εισβολή τρομοκρατών στο έδαφος της», είπε ο πρωθυπουργός και χαρακτήρισε την Χαμάς «μία τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό». «Εδώ δεν συμφωνούμε», παραδέχθηκε ο πρωθυπουργός.
Αμέσως μετά πήρε και πάλι τον λόγο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τόνισε: «Δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση την Χαμάς. Αντιθέτως έχει δημιουργηθεί το 1947 για να προστατεύσει τα εδάφη τους. Είναι μία αντιστασιακή οργάνωση».
«Δυστυχώς απέναντι στην απώλεια ανθρώπινων ζώων που φτάνει τις 45.000 προσπαθεί να δώσει έναν αγώνα προστασίας. Πρέπει να το δούμε αυτό το πράγμα. (…) Δεν θεωρώ την Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση αλλά μία οργάνωση που δίνει αγώνα για να προστατεύσει τα εδάφη και τον λαό της», σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος, που εξήγησε ότι αρκετά μέλη της Χαμάς διαμένουν στην Τουρκία.
Αμέσως μετά ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι σε αυτό το ζήτημα οι δύο ηγέτες διαφωνούν. «Συμφωνούμε στην ανάγκη να υπάρξει μία άμεση κατάπαυση του πυρός και να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι που είναι τα θύματα αυτού του πολέμου», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός. «Αυτό που λέτε μπορεί να γίνει», απάντησε ο Τούρκος πρόεδρος.
