Διαβάζοντας τις προωθούμενες αλλαγές του Κλεισθένη, η κυρίαρχη εντύπωση που αποκομίζει κανείς είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα, για όλα τα ζητήματα που μας απασχολούν, πρέπει πάντα να λειτουργούμε με βάση ένα διαρκές και ατίθασο πολιτικό εκκρεμές που έχουμε μέσα μας.Αυτό δηλαδή που μας οδηγεί να πηγαίνουμε με ευκολία από τη μία πλευρά της λογικής στην ακριβώς αντίθετη.
Να ξεκινάμε για παράδειγμα «το πρωί» – ως κοινωνία – τις αυτοδιοικητικές εκλογές με κανόνες και διαδικασίες απλής αναλογικής και πριν ακόμα αυτές ολοκληρωθούν και συγκροτηθούν τα όργανα διοίκησης με βάση την πρόσφατη λαϊκή βούληση, να πηγαίνουμε «το απόγευμα» άνετα και αιφνιδιαστικά στο ακριβώς αντίθετο άκρο, σε ένα δηλαδή υπερενισχυμένο και υπερσυγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης.
Χωρίς βέβαια ποτέ να έχει εφαρμοστεί στην πράξη το προηγούμενο καθεστώς και χωρίς να έχουν διαπιστωθούν οι αδυναμίες και οι αστοχίες του, κάποιες από τις οποίες είναι αλήθεια ότι ήταν εμφανείς και θα έπρεπε άμεσα – σε μικρή πάντα κλίμακα – να διορθωθούν.
Όχι βέβαια να προωθούνται τέτοιες μεγάλες αλλαγές δομικού χαρακτήρα που στην ουσία ανατρέπουν τα δεδομένα της κάλπης – ιδιαίτερα εκείνα της πρώτης Κυριακής – και ουσιαστικά «διαταράσσουν» καθοριστικά την ετυμηγορία των τοπικών κοινωνιών, όπως αυτή εκφράστηκε στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου.
Υπενθυμίζουμε ότι στο Δήμο Ξάνθης οι πολίτες επέλεξαν και ψήφισαν την 1η Κυριακή δύο σχεδόν ισοδύναμες παρατάξεις με περίπου 24% την κάθε μία από αυτές και μία τρίτη πολύ κοντά στις άλλες δύο, δίδοντας και σε αυτήν ένα ποσοστό λίγο πάνω από 20%.
Με αυτά τα αποτελέσματα κιόλας, εκλεχτήκαν αναλογικά και οι νέοι Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου της Ξάνθης.
Και ξαφνικά με βάση τις προωθούμενες αλλαγές του Υπουργείου Εσωτερικών, ο υποψήφιος που την πρώτη Κυριακή έλαβε για παράδειγμα 24% και τελικά εκλέχτηκε Δήμαρχος (το ίδιο θα έλεγα και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση), ξαφνικά αποκτά υπερβολικές υπερεξουσίες.
Τι αλλάζει στην ουσία:
1. Ενώ πάντα το κυρίαρχο όργανο αυτοδιοίκησης ήταν το Δημοτικό Συμβούλιο, τώρα αρμοδιότητές του μεταφέρονται τόσο προς τον Δήμαρχο, όσο και προς τις επιτροπές (οικονομική και ποιότητας ζωής) την πλειοψηφία των οποίων ελέγχει και πάλι ο Δήμαρχος. Το ίδιο συμβαίνει βέβαια και σε όλα τα Νομικά Πρόσωπα, τις Επιχειρήσεις και τις Επιτροπές που υπάρχουν στο Δήμο. Στην ουσία αφαιρείται εξουσία από το Δημοτικό Συμβούλιο (τους Δημοτικούς Συμβούλους δηλαδή) και δίδεται στο Δήμαρχο, ο οποίος από μία λειτουργία καθοδηγητικής και εκτελεστικής μορφής, μετατρέπεται πια σε απόλυτο κυρίαρχο της πόλης. Δηλαδή στο όνομα της ανάγκης μιας ουσιαστικότερης κυβερνησιμότητας οδηγούμαστε σε ένα απόλυτα Δημαρχοκεντρικό, συγκεντρωτικό και ελάχιστα δημοκρατικό μοντέλο διοίκησης.
2. Η καινοτομία του Κλεισθένη που αφορούσε τις συμπράξεις που μπορούσαν να εξελιχθούν και να συμφωνηθούν μεταξύ των παρατάξεων (στα πρότυπα εκείνων της κεντρικής πολιτικής σκηνής), τώρα απαιτούν ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ να συμπεριλαμβάνεται σε αυτές και η παράταξη του Δημάρχου, γεγονός που στην ουσία τις κάνει να λειτουργούν και πάλι μόνο προς μία κατεύθυνση, αυτήν της υπενίσχυσης του εκάστοτε Δημάρχου και τελικά στη δημιουργία μιας και μοναδικής υπερπαράταξης η οποία θα ελέγχει τα πάντα.
3. Ακόμα και η εκλογή των Προέδρων των Κοινοτήτων, αλλά και οι αρμοδιότητες των Κοινοτικών Συμβουλίων αλλάζουν αιφνιδιαστικά με σκοπό στην περίπτωση των αρμοδιοτήτων ακόμα και τα έργα μικρής εμβέλειας να μην γίνονται πια από τις Κοινότητες αλλά και πάλι από τον κεντρικό Δήμο, αναπαράγοντας έτσι και πάλι ένα συγκεντρωτικό και ξεπερασμένο μοντέλο διοίκησης που σε πολλές των περιπτώσεων οδηγεί σε μία ιδιότυπη πολιτική ομηρία τόσο κάποιων κατοίκων, όσο και ολόκληρων τοπικών κοινωνιών.
Συμπερασματικά, με τις υπό ψήφιση αλλαγές που προωθούνται, οι Δήμοι θα συνεχίσουν να λειτουργούν με το παλιό καθεστώς εξάρτησης των πολιτών από τον εκάστοτε Δήμαρχο, η πελατειακή σχέση με μερίδα των πολιτών θα διευρύνεται, οι δημοκρατικές διαδικασίες θα μειώνονται, οι δυνάμεις και οι αρμοδιότητες θα συγκεντρώνονται και δεν αποκεντρώνονται και στην ουσία οι πολίτες θα αποθαρρύνονται να συμμετέχουν στα κοινά του Δήμου τους, αφού ακόμα και οι εκλεγμένοι Δημοτικοί Σύμβουλοι δε θα έχουν ουσιαστικό λόγο και φωνή στην λειτουργία ενός Δήμου.
Σε κάθε περίπτωση δηλαδή καμιά δημοκρατική διαδικασία και σύμπραξη δε θα μπορεί πια να ξεπεράσει την ακλόνητη πλειοψηφία ενός παντοδύναμου Δημάρχου.
Το μόνο ίσως που ακόμα δεν έχει αλλάξει είναι η αριθμητική των αποτελεσμάτων των πρόσφατων αυτοδιοικητικών εκλογών που θα μας «διαβεβαιώνει» ότι οι 10 για παράδειγμα Δημοτικοί Σύμβουλοι του εκλεγέντος Δημάρχου στο δικό μας Δημοτικό Συμβούλιο, είναι περισσότεροι από τους 31 Δημοτικούς Συμβούλους των άλλων 6 υπαρχόντων δημοτικών παρατάξεων.
Ποιος ξέρει όμως στο μέλλον τι μπορεί μας να συμβεί;
Στην Ελλάδα άλλωστε ζούμε….
