Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης

Όπως τονίζουν άνθρωποι του οικονομικού επιτελείου δεν είναι σίγουρο πως η αγορά θα περάσει στις τιμές ενδεχόμενες μειώσεις των συντελεστών ΦΠΑ, αφού αρκετοί θα είναι εκείνοι οι επαγγελματίες που θα «καρπωθούν» τις όποιες διαφορές προκύψουν αντί να «ψαλιδίσουν» τις τιμές.

Μοιραία η προσοχή στρέφεται σε άλλου τύπου προτάσεις που οπωσδήποτε θα είναι στοχευμένες στους οικονομικά ευάλωτους.

Η πρόταση για «κουπόνι αγοράς τροφίμων»

Το ενδεχόμενο να παραμείνουν «χαλαρά» τα «λουριά» των δημοσιονομικών κανόνων και για το 2023 εξυπηρετεί έως έναν βαθμό –εάν αυτό επιβεβαιωθεί- τους χειρισμούς της κυβέρνησης, που όμως όπως και να έχει δεν μπορεί να ξεφύγει από κάποια συγκεκριμένα πλαίσια.

Εντός των εν λόγω πλαισίων μοιάζει να κινείται μια πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι για νέα ενίσχυση στα ευάλωτα νοικοκυριά και συγκεκριμένα σε εκείνα που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

Πρόκειται για τη χορήγηση ενός «κουπονιού αγοράς τροφίμων» που θα μπορούσε να φτάσει και τα 100 ευρώ.

Η πρόταση αυτή για το νέου τύπου ανάχωμα στην ακρίβεια στηρίζεται σε μοντέλα που εφαρμόζουν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε επιδοτήσεις στις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα. Τα νοικοκυριά με ένα άτομο θα λάβουν 135 ευρώ, με δύο άτομα 175 ευρώ και για κάθε επιπλέον άτομο θα δοθούν 35 ευρώ.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται η Αυστρία με πακέτο βοήθειας για σχεδόν όλα τα νοικοκυριά, που θα λάβουν επίδομα 150 ευρώ για το ενεργειακό κόστος, ποσό που θα διπλασιαστεί για όσους έχουν ανάγκη ενώ και το Βέλγιο χορηγεί σε όλα τα νοικοκυριά επίδομα 100 ευρώ για την αντιμετώπιση επίσης του ενεργειακού κόστους.

Η Αθήνα βέβαια έχει ήδη προχωρήσει σε επιδοτήσεις λογαριασμών ενέργειας και πλέον διερευνά τις δυνατότητες ενίσχυσης του εισοδήματος των ασθενέστερων, προκειμένου αυτοί να αντιμετωπίσουν το «τσουνάμι» της ακρίβειας.

Τι θα κρίνει τις αποφάσεις

Από αυτή την εβδομάδα πάντως η Κυβέρνηση θα αρχίσει να λαμβάνει «μαντάτα» που θα της δώσουν ένα στίγμα για τα περιθώρια που έχει ώστε να υλοποιήσει τις όποιες της σκέψεις. Συγκεκριμένα πέντε είναι τα «μέτωπα»:

• μέτωπο της ακρίβειας: την Τρίτη 15 Φεβρουαρίου η ΕΛΣΤΑΤ θα δώσει το στίγμα των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης στη χώρα μας, αλλά και των ελλείψεων που έχει προκαλέσει η πανδημία σε πρώτες ύλες κλπ. Ήδη τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν αύξηση 5-6% τον Ιανουάριο αλλά με βάση τα αναλυτικά στοιχεία, η κυβέρνηση θα σχεδιάσει τα επόμενα νέα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήττονται, τα οποία θα ανακοινωθούν και θα ισχύσουν τον Μάρτιο.
• μέτωπο των ελλειμμάτων: την ίδια ημέρα, στις 15 Φεβρουαρίου, ανακοινώνονται και τα πρώτα στοιχεία για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο. Έως το ξέσπασμα της θεομηνίας “Ελπίδα” τα προμηνύματα για τις εισπράξεις φόρων φάνταζαν ενθαρρυντικά, αλλά τις τελευταίες ημέρες του Ιανουαρίου «πάγωσε» η οικονομική ζωή της χώρας. Οι πληρωμές αναβλήθηκαν και στο υπουργείο Οικονομικών αναμένουν με αγωνία τα πρώτα ασφαλή συμπεράσματα αν παραμένει εντός στόχων ο προϋπολογισμός. Τυχόν αστοχία, θα είναι πολύ κακό μήνυμα για τους ευρωπαϊκούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, για τις αγορές ομολόγων, αλλά και για τα όποια σχέδια για νέα μέτρα στήριξης θέλει να χρηματοδοτήσει η κυβέρνηση.
• μέτωπο φοροελαφρύνσεων: μία εβδομάδα μετά, Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου, η Κομισιόν θα δώσει στη δημοσιότητα την 13η Έκθεση ενισχυμένης εποπτείας. Εκτός από τη βαθμολογία για τις μεταρρυθμίσεις, οι θεσμοί θα ανακοινώσουν τις θέσεις τους για τα σχέδια και το μέλλον των φοροελαφρύνσεων που έχει προαναγγείλει ή εξετάζει η κυβέρνηση.

Αμέσως μετά το υπουργείο Οικονομικών θα καταθέσει στη Βουλή και το νομοσχέδιο για τον νέο ΕΝΦΙΑ, ή και άλλα μέτρα στήριξης που εξετάζει.

Αλλά καθώς τα πάντα φαντάζουν εύθραυστα πια, πολλά θα κριθούν από τυχόν αστερίσκους ή επιφυλάξεις των ελεγκτών.

• μέτωπο της Ανάπτυξης: Παρασκευή 4 Μαρτίου, σε 3 εβδομάδες από σήμερα, η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει τις πρώτες εκτιμήσεις της για την πορεία του ΑΕΠ το τελευταίο τρίμηνο του 2021 και για το σύνολο του περασμένου έτους.

Η πρόβλεψη της κυβέρνησης για Ανάπτυξη 6,9% φαντάζει βέβαιον ότι θα υπερκαλυφθεί. Αλλά τυχόν διάψευση και ακύρωση των προσδοκιών που καλλιέργησαν τις τελευταίες εβδομάδες οι προβλέψεις της Κομισιόν και σχεδόν όλων των Οίκων Αξιολόγησης για ανάπτυξη 8,5% ή και 9% το 2021, μπορεί να γίνει «νάρκη» στον δρόμο της χώρας για φθηνό δανεισμό της χώρας, σε περίπτωση που η ΕΚΤ κλείσει την «κάνουλα» της χρηματοδότησης.

• μέτωπο των επιτοκίων: ο κρίσιμος μήνας «κλείνει» στις 10 Μαρτίου με την συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Πρώτο και βασικό θέμα συζήτησης «πληθωρισμός – επιτόκια – μισθοί – νομισματική σταθερότητα – ανάκαμψη». Από τις αποφάσεις αυτές θα εξαρτηθεί εάν και πότε κινδυνεύει η χώρα να βρεθεί –μόνη χώρα στην ευρωζώνη- να δανείζεται χωρίς τη στήριξη της ΕΚΤ, αλλά και και με τα ομόλογά της στην επενδυτική βαθμίδα “σκουπίδια” (junk).