Ως απάντηση στην πρόσφατα δημοσιευμένη Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ρομά 2021-2030, ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Γυναικών Ρομά Δροσερού Ξάνθης «Η ΕΛΠΙΔΑ» ανέλαβε την πρωτοβουλία να επισημάνει τα πιο σημαντικά ζητήματα για τους Έλληνες Ρομά σε μία ανοιχτή επιστολή προς την ελληνική κυβέρνηση.
Η επιστολή έχει εγκριθεί και υπογραφεί από εκπροσώπους Ρομά από πέντε περιφέρειες της Ελλάδας, ως μία κίνηση ενότητας και αποφασιστικότητας που έχει στόχο να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής των Ελλήνων Ρομά. Οι εκπρόσωποι Ρομά χαιρετίζουν την προσοχή που δίνεται από την ελληνική κυβέρνηση σε αυτά τα ζητήματα και δεσμεύονται να προχωρήσουν σε έναν παραγωγικό διάλογο με αρμόδια
κυβερνητικά στελέχη με σκοπό να προτείνουν πρακτικές λύσεις, να διατυπώσουν τις απόψεις τους και να ανταλλάξουν εμπειρίες.
Τα κυριότερα ζητήματα που αναφέρονται στην επιστολή είναι: πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασία, πρόσβαση στο σύστημα υγείας και τις κοινωνικές υπηρεσίες και επαρκή στέγαση. Για κάθε ένα από αυτά τα ζητήματα, έχουν συμπεριληφθεί στην επιστολή και πρακτικές προτάσεις.
Οι κυβερνητικές πολιτικές έχουν τη δυνατότητα να υπερνικούν τα εμπόδια τα οποία αποτρέπουν την πλήρη συμμετοχή και ένταξη των Ρομά στην ελληνική κοινωνία. Η σωστή πολιτική στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα τόσο στις τοπικές αρχές όσο και στην κοινωνία γενικότερα καθώς επίσης έχει τη δύναμη να αλλάξει πρακτικές και συμπεριφορές που αποκλείουν τους Ρομά από την πρόσβαση σε θεμελιώδεις υπηρεσίες όπως είναι η δημόσια εκπαίδευση, το σύστημα υγείας και η δικαιοσύνη.
Με εκτίμηση,
Η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Μορφωτικού
Συλλόγου Γυναικών Δροσερού Ξάνθης
«Η ΕΛΠΙΔΑ»
Αριθ. Πρωτοκόλλου:909
Παρασκευή 1 Απριλίου 2022
ΠΡΟΣ:
1) Γραφείο Προέδρου Ελληνικής
Δημοκρατίας,
κ. Σακελλαροπούλου Αικατερίνη
2) Γραφείο Έλληνα Πρωθυπουργού,
κ. Μητσοτάκη Κυριάκου
3) Γραφείο Προέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Τασούλα Κωνσταντίνου
4) Γραφείο Α ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Κακλαμάνη Νικήτα
5) Γραφείο Β ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Αθανασίου Χαράλαμπου
6) Γραφείο Γ ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Μπούρα Αθανάσιου
7) Γραφείο Δ ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Βίτσα Δημητρίου
8) Γραφείο Ε ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Κωνσταντινόπουλου Οδυσσέα
9)Γραφείο ΣΤ ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Λαμπρούλη Γεώργιου
10)Γραφείο Ζ ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής.
κ. Αβδελά Απόστολου
11)Γραφείο Η ́ Αντιπροέδρου Ελληνικής
Βουλής,
κ. Σακοράφα Σοφίας
12)Γραφείο Αρχηγού Αξιωματικής
Αντιπολίτευσης- Προέδρος ΣΥΡΙΖΑ-
ΠΣ,
κ. Τσίπρα Αλέξη
13)Γραφείο προέδρου ΚΙΝΑΛ,
κ. Ανδρουλάκη Νίκου
14) Γραφείο Γεν. Γραμματέα ΚΚΕ,
κ. Κουτσούμπα Δημήτρη
15) Γραφείο Προέδρου του Κόμματος
«ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΛΎΣΗ»,
κ. Βελόπουλου Κυριάκου
16) Γραφείο Γραμματέα του Κόμματος
ΜέΡΑ25,
κ. Βαρουφάκη Γιάνη
17) Γραφείο Υπουργού Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων,
κ. Χατζηδάκη Κωστή
18) Γραφείο Υφυπουργού Πρόνοιας και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
κ. Μιχαηλίδου Δόμνας- Μαρίας
19) Γ. Γραμματέα Κοινωνικής
Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης
Φτώχειας,
κ. Σταμάτη Γεώργιου
20) Γραφείο Προέδρου Ευρωπαϊκού
Συμβουλίου,
κ. Charles Michel
21) Γραφείο Προέδρου Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου,
κ. Roberta Metsola
22) Γραφείο Προέδρου Ευρωπαϊκής
Επιτροπής,
κ. Ursula von der Leyen
23) Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του
Ρατσισμού και τη Μισαλλοδοξίας,
κ. Maria Daniela Marouda
κ. Lindberg Mats
24) Γραφείο Εκπροσώπου Ρομά της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
κ. Banu Lavinia
25) Συνήγορος του Πολίτη
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΉ
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,
πρόσφατα δημοσιεύτηκε η Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, 2021-2030.
Οι τέσσερις πυλώνες της στρατηγικής είναι οι εξής:
1. Πρόληψη και καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά
2. Ενίσχυση της ίσης πρόσβασης των Ρομά σε βασικές υπηρεσίες και αγαθά (εκπαίδευση, απασχόληση, υγεία, κοινωνική περίθαλψη και στέγαση)
3. Πρόληψη και καταπολέμηση των στερεοτύπων και των διακρίσεων κατά των Ρομά
4. Προώθηση της ενεργού συμμετοχής των Ρομά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή
Από τη σκοπιά μας ως Έλληνες Ρομά που επιδιώκουν την πλήρη ένταξη και μια αξιοπρεπή ζωή, χαιρετίζουμε αυτή την πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Οι κυβερνητικές πολιτικές έχουν τη δυνατότητα να σπάσουν τα εμπόδια που επί του παρόντος εμποδίζουν τους Ρομά να συμμετέχουν πλήρως στην ελληνική κοινωνία. Η σωστή πολιτική στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα τόσο στις τοπικές αρχές όσο και στην
κοινωνία γενικότερα, και έχει τη δύναμη να αλλάξει πρακτικές και συμπεριφορές που αποκλείουν τους Ρομά από την πρόσβαση σε θεμελιώδεις υπηρεσίες, όπως η δημόσια εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη και η δικαιοσύνη.
Τα πιο πιεστικά ζητήματα της κοινότητάς μας σχετίζονται κυρίως με τον δεύτερο πυλώνα της Εθνικής Στρατηγικής: Ενίσχυση της ίσης πρόσβασης των Ρομά σε βασικές υπηρεσίες και αγαθά (εκπαίδευση, απασχόληση, υγεία, κοινωνική περίθαλψη
και στέγαση). Έχουμε εμπειρία δεκαετιών στην αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων, στις κοινότητές μας και σε διοικητικό επίπεδο. Με αυτήν την επιστολή, επιδιώκουμε να καταστήσουμε διαθέσιμη αυτή την εμπειρία μέσω συγκεκριμένων προτάσεων στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που είναι επιφορτισμένοι με την εφαρμογή της
Εθνικής Στρατηγικής.
1. Εκπαίδευση
2. Απασχόληση
3. Υγεία & Κοινωνικές Υπηρεσίες
4. Στέγαση
1. Εκπαίδευση
Προτεραιότητά μας είναι η μικτή εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς για όλους τους μαθητές, ιδιαίτερα η διασπορά των παιδιών Ρομά σε δημόσια σχολεία εκτός των οικισμών τους και η υποστήριξη των μαθητών αυτών ώστε να παραμείνουν στο σχολείο και να επιτύχουν.
Η εκπαίδευση είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την ένταξη και τη μελλοντική απασχόληση. Για να ενταχθούν τα παιδιά στην ευρύτερη κοινωνία χρειάζεται να βρίσκονται σε σχολεία με μεικτό σχολικό πληθυσμό. Αρκετές υποθέσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν αποδείξει ότι ο σχολικός διαχωρισμός των παιδιών Ρομά συνιστά παράνομη διάκριση.
Οι προκλήσεις της κοινότητας των Ρομά, μεταξύ των οποίων ο εκτεταμένος αναλφαβητισμός και η φτώχεια, λειτουργούν ως εμπόδια στη σχολική επιτυχία των παιδιών. Ως εκ τούτου, τα επιτυχημένα σχολικά προγράμματα πρέπει να μετριάσουν αυτούς τους παράγοντες, παρέχοντας διαμεσολαβητές (από την κοινότητα των Ρομά) στις τάξεις, όπως ήδη κάνουν τα δημόσια σχολεία του Χαλανδρίου, και ενισχυτική διδασκαλία μετά το σχολείο για επιπλέον βοήθεια στο σπίτι και καθοδήγηση.
2. Απασχόληση
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, είναι παράνομο το πλανόδιο εμπόριο. Το πλανόδιο εμπόριο είναι μια από τις κύριες πηγές εισοδήματος για τους Ρομά, αλλά όταν το ασκούν, συχνά αντιμετωπίζουν μεγάλα πρόστιμα. Ως εκ τούτου, προτείνουμε μια κάρτα πλανόδιου γυρολόγου, η οποία θα επιτρέπει στους Ρομά να εγγραφούν ως μικροπωλητές και να ασκήσουν το εμπόριο τους ελεύθερα και νόμιμα. Έχουμε υποβάλει στο παρελθόν αυτήν την πρόταση σε διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις.
Γενικότερα, καλούμε την κυβέρνηση να εφαρμόσει προγράμματα που προσφέρουν μαθήματα αλφαβητισμού ενηλίκων, μαθήματα προετοιμασίας για εργασία και καθοδήγηση και επαγγελματική κατάρτιση στις κοινότητες των Ρομά στην Ελλάδα.
Όπου είναι εφικτό, θα ήταν επωφελές να προσφερθούν αυτά τα προγράμματα στα τοπικά δημόσια σχολεία. Αυτό θα βοηθούσε ώστε το δημόσιο σχολείο να αποτελεί ένα χώρο με πολύτιμους πόρους και να ενισχύει την εμπιστοσύνη μεταξύ των γονέων, παρέχοντάς τους παράλληλα βασικές δεξιότητες.
Καλούμε επίσης τόσο τις τοπικές διοικήσεις όσο και την εθνική κυβέρνηση να αναπτύξουν συνεργασίες με μεγάλες επιχειρήσεις για προγράμματα που προσφέρουν επιδοτούμενες θέσεις εργασίας στους Ρομά της περιοχής.
3. Υγεία & Κοινωνικές Υπηρεσίες
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουν δωρεάν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, ακόμη και αν δεν είναι ασφαλισμένοι μέσω του κρατικού ασφαλιστικού συστήματος. Αυτή η διάταξη έχει συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη για τους Ρομά, πολλοί από τους οποίους είναι ανασφάλιστοι. Αποτέλεσε επίσης σημαντικό κίνητρο για τους
πολίτες Ρομά ώστε να μεριμνήσουν για την έκδοση των εγγράφων τους ( ταυτότητα, ΑΜΚΑ), κάτι που είναι απαραίτητο βήμα για την ένταξη. Η διάταξη, ωστόσο, δεν επιτρέπει την έκδοση Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης. Πολλοί Ρομά μεταναστεύουν προσωρινά σε άλλες χώρες της ΕΕ για εργασία και βρίσκονται εκεί ανασφάλιστοι.
Προτείνουμε αλλαγή ώστε να επιτρέπεται η έκδοση κάρτας υγείας ΕΕ ακόμη και για ανασφάλιστους.
Η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και κοινωνικές υπηρεσίες είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις γυναίκες και τα παιδιά της κοινότητάς μας. Κατά τη δημιουργία προγραμμάτων για την ένταξη των παιδιών Ρομά στα δημόσια σχολεία, θα ήταν πλεονεκτικό να διατίθενται υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής υποστήριξης τόσο στα παιδιά όσο και στις μητέρες τους. Αυτό θα διευκόλυνε την πρόσβαση στις υπηρεσίες και θα βελτίωνε ξανά την εμπιστοσύνη στο δημόσιο σύστημα.
4. Στέγαση
Πολλοί Έλληνες Ρομά ζουν σε παραγκουπόλεις και απομονωμένους οικισμούς. Ένα απλό βήμα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, καθώς και για την ένταξη, θα ήταν η νομιμοποίηση τέτοιων οικισμών εντάσσοντάς τους στα σχέδια πόλης. Αυτό θα έδινε στους οικισμούς πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες όπως αποχέτευση και ηλεκτρισμός, αλλά και δημόσια μέσα μεταφοράς και κοινωνικές υπηρεσίες.
Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες κατοικιών σε αυτές τις κοινότητες θα έχουν το κίνητρο και τη δυνατότητα να εγγράψουν τα σπίτια τους, να υποβάλουν αίτηση για δάνεια και να βελτιώσουν τις συνθήκες στέγασης.
Με εκτίμηση,
Εκπρόσωποι Ρομά από πέντε περιφέρειες της Ελλάδας
Σουλεϊμάν Σαμπιχά
Δημητρίου Γεώργιος
Μουφήτ Αχμέτ
Μυλωνάς Νικόλαος
Μπατζαλής Νίκος
Φείμ Ηλίας
